Της Στέλλας Μορφογιάννη
Διαιτολόγος – Σύμβουλος Διατροφής
Αν και το 5% του υπεδάφους της γης αποτελείται από σιδηρούχες ουσίες η μικρή περιεκτικότητα σε σίδηρο των τροφών που καταναλώνουμε και οι περιορισμένες ποσότητες που απορροφούνται από τον οργανισμό δημιουργούν ελλείψεις σιδήρου ιδιαίτερα σε περιπτώσεις απώλειας μεγάλων ποσοτήτων αίματος (αιμορραγία, τραυματισμούς αλλά και έμμηνο ρύση).
Έντονα συμπτώματα αναιμίας εμφανίζονται σε διάφορα ομαδικά αθλήματα όπως και σε δρομείς, ποδηλάτες, κολυμβητές όπου η ημερήσια προπόνηση υπερβαίνει τα 75 λεπτά.
Οι πιθανές αιτίες αθλητικής αναιμίας είναι η μειωμένη κατανάλωση σιδήρου, η μειωμένη απορρόφηση σιδήρου από τον οργανισμό, η αυξημένη καταστροφή ερυθρών αιμοσφαιρίων, οι αυξημένες απώλειες στα κόπρανα, απώλειες λόγω εμμηνόρυσης αλλά και απώλεια σιδήρου στον ιδρώτα.
Οι τρεις αιματολογικές ενδείξεις για την τεκμηρίωση αθλητικής αναιμίας είναι:
1. Παρουσία μικρού μεγέθους ερυθρών αιμοσφαιρίων,
2. Μειωμένη συγκέντρωση αιμοσφαιρίνης μικρότερη 12 gr/dl στις αθλήτριες και 13 gr/dl στους αθλητές και
3. Μειωμένα επίπεδα φεριτίνης με τιμές μικρότερες του 10 ng/ml αίματος.
Το φαινόμενο της μείωσης των αιματολογικών παραμέτρων αποδίδεται στον αυξημένο ρυθμό καταστροφής ερυθρών αιμοσφαιρίων λόγω συμμετοχής σε παρατεταμένη μυϊκή προσπάθεια αλλά και στη μείωση του ρυθμού παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων σε υψηλό αριθμό ώστε να αντικατασταθούν τα κατεστραμμένα ερυθρά αιμοσφαίρια.
Η έλλειψη σιδήρου μειώνει την απόδοση και την παραγωγικότητα, λόγω της συμμέτοχης του σιδήρου στην αλυσίδα του αερόβιου μεταβολισμού και την παραγωγή ενέργειας. Ακόμη και οριακή έλλειψη σιδήρου εκφράζεται με συμπτώματα όπως πρόωρη κούραση, ανορεξία, μυϊκές κράμπες και νευρομυϊκή δυσλειτουργία. Έτσι, οι ανάγκες των αθλητών σε σίδηρο είναι σχεδόν διπλάσιες από τους μη αθλούμενους.
Η αναπλήρωση του σιδήρου μπορεί να επιτευχθεί με:
- Κατανάλωση τροφών πλούσιες σε σίδηρο (εντόσθια, μοσχάρι, όσπρια κ.λ.π.). Η μέθοδος αυτή είναι χρονοβόρα και τ’ αποτελέσματα δεν γίνονται γρήγορα αισθητά σε περίπτωση αποδεδειγμένης αναιμίας.
- Κατανάλωση σιδηρούχων σκευασμάτων (σύμπλεγμα σιδήρου με άλατα).
- Σε σοβαρές ελλείψεις με ενδομυϊκές ενέσεις (χρησιμοποιείται σπάνια μόνο από τον θεράποντα ιατρό).
Οι βιταμίνες Β2, Β6, Β12 φυλλικό οξύ αλλά και η βιταμίνη C βοηθούν στην καλύτερη αφομοίωση και χρήση του σιδήρου από τον οργανισμό.
Όλα τα θέματα της συγκεκριμένης στήλης θα μπορείτε να τα βρίσκετε στην κατηγορία (ΕΝΟΤΗΤΕΣ – Στέλλα Μορφογιάννη).