Της Στέλλας Μορφογιάννη
Διαιτολόγος – Σύμβουλος Διατροφής
Ανάλογα με την ένταση της άσκησης και όσο αυτή αυξάνεται ο οργανισμός επιλέγει τη χρησιμοποίηση υδατανθράκων για την παραγωγή ενέργειας. Οι λόγοι για τους οποίους ο οργανισμός επιλεκτικά προτιμά την χρήση των υδατανθράκων και όχι του λίπους είναι:
Ένας από τους κυριότερους παράγοντες επιτυχίας στον αθλητισμό είναι η ικανότητα του οργανισμού να καταναλώνει μεγάλες ποσότητες οξυγόνου. Το οξυγόνο χρησιμοποιείται στις καύσεις των υδατανθράκων, λίπους και πρωτεΐνης για την παραγωγή ενέργειας. Είναι λοιπόν λογικό, ο οργανισμός να επιλέγει ουσίες οι οποίες με λιγότερο κόστος οξυγόνου, αποδίδουν περισσότερη ενέργεια. Δηλαδή, συμφέρει στον οργανισμό η χρήση υδατανθράκων ενώ η χρήση του λίπους κρίνεται ασύμφορη.
Η παραγωγή ενέργειας από την καύση του λίπους απαιτεί μεγαλύτερο χρονικό διάστημα σε σχέση με τον χρόνο που απαιτείται για τους υδατάνθρακες κι έτσι η διαδικασία αυτή για τους υδατάνθρακες είναι γρηγορότερη.
Δεν είναι τυχαίο λοιπόν το γεγονός ότι όσο η ένταση της άσκησης αυξάνεται, ο οργανισμός χρησιμοποιεί περισσότερο τους υδατάνθρακες από τα λίπη. Απλούστατα, ο ρυθμός παραγωγής ενέργειας μέσω του λίπους είναι πάρα πολύ αργός για να ικανοποιηθούν οι ενεργειακές ανάγκες του οργανισμού, με αποτέλεσμα, ο οργανισμός να στρέφεται στις καύσεις των υδατανθράκων.
Το λίπος μπορεί να χρησιμοποιηθεί στο μηχανισμό παραγωγής ενέργειας, μόνο με την παρουσία του οξυγόνου, δηλαδή στον αερόβιο μεταβολισμό (αερόβια άσκηση). Όταν όμως η παροχή οξυγόνου μειώνεται ή δεν επαρκεί για να καλυφθούν οι ανάγκες του οργανισμού, μειώνεται ανάλογα και η συμμετοχή του λίπους.
Στις περιπτώσεις αυτές, ως πηγή ενέργειας χρησιμοποιούνται οι υδατάνθρακες, οι οποίοι συμμετέχουν στους μηχανισμούς παραγωγής ενέργειας με αλλά και χωρίς την παρουσία οξυγόνου.
Δεν είναι επίσης τυχαίο ότι υπό κανονικές συνθήκες το νευρικό σύστημα, ο εγκέφαλος και τα ερυθρά αιμοσφαίρια, όργανα απαραίτητα για την επιβίωση του οργανισμού, χρησιμοποιούν αποκλειστικά τους υδατάνθρακες σαν πηγή ενέργειας. Επίσης κατά την διάρκεια μυϊκής προσπάθειας της οποίας η ένταση υπερβαίνει το 75% της μέγιστης πρόσληψης οξυγόνου, ο οργανισμός στρέφεται περισσότερο προς την χρήση υδατανθράκων αγνοώντας επιδεικτικά τα λίπη.
