Της Στέλλας Μορφογιάννη
Διαιτολόγος – Σύμβουλος Διατροφής
Οι ηλεκτρολύτες (ασβέστιο, νάτριο, κάλιο, χλώριο και μαγνήσιο) αντιπροσωπεύουν το 4% περίπου του ολικού σωματικού βάρους. Είναι δομικά στοιχεία διαφόρων οργάνων, συμμετέχουν στη νευρική διέγερση, ρυθμίζουν την κατανομή του νερού στο σώμα, συνεργούν στη μυϊκή σύσπαση και χαλάρωση. Το πιο συχνό σύμπτωμα της έλλειψης ηλεκτρολυτών είναι η υπερκόπωση που παρουσιάζεται σε αθλητές κατά την περίοδο της προετοιμασίας ή παραμονές αγώνων με αποτέλεσμα οι προσπάθειες τους να πάνες χαμένες.
Όταν το σώμα αφυδατώνεται παράλληλα χάνονται και ηλεκτρολύτες από το σώμα. Ιδιαίτερα με τον ιδρώτα χάνονται μεγάλες ποσότητες ηλεκτρολυτών. Δυστυχώς το νερό δεν αποτελεί το καλύτερο μέσο για την αναπλήρωση των υγρών και ηλεκτρολυτών που αποβάλλονται κατά τη διάρκεια της παρατεταμένης αθλητικής δραστηριότητας. Η αίσθηση της δίψας μειώνεται κατά τη διάρκεια της άθλησης με αποτέλεσμα την μη σωστή ενυδάτωση του οργανισμού.
Η πιο διαδεδομένη ένδειξη μειωμένων αποθεμάτων ηλεκτρολυτών είναι οι κράμπες. Μπορεί να συμβούν κατά τη διάρκεια των αγώνων αλλά και κατά τη διάρκεια του ύπνου και ιδιαίτερα στα κάτω άκρα. Κυκλοφορούν διάφορα είδη υγρά με ηλεκτρολύτες αλλά ποιο χρειάζεται ο κάθε αθλητής;
Υποτονικό, ισοτονικό ή υπερτονικό; Οι όροι αυτοί αναφέρονται στις ωσμωτικές πιέσεις που αναπτύσσονται σε ένα υγρό από τα διαλυμένα σε αυτό στερεά σε σχέση με την ωσμωτική πίεση των υγρών του σώματος. Ο ιδρώτας είναι υποτονικό υγρό γιατί περιέχει μικρότερες ποσότητες ηλεκτρολυτών απ’ ότι τα υγρά του σώματος. Αυτό σημαίνει ότι στην αφυδάτωση το καλύτερο ‘ποτό’ είναι ένα υποτονικό υγρό.
Εργαστηριακές μετρήσεις έχουν δείξει ότι
-τα υποτονικά υγρά απορροφώνται πιο γρήγορα, περιέχουν μικρές ποσότητες ηλεκτρολυτών και θερμίδων. Αυτό σημαίνει ότι απορροφώνται ταχύτερα και αναπληρώνουν μερικώς τους ηλεκτρολύτες που χάνονται με τον ιδρώτα.
-Οι απώλειες του νερού είναι πολύ μεγαλύτερες απ’ ότι των ηλεκτρολυτών άρα πρέπει να αντικατασταθούν άμεσα οι απώλειες σε υγρά.
-Το νερό δεν αρκεί για την αντικατάσταση των υγρών του σώματος.
Όταν υπάρχει χρόνια απώλεια ηλεκτρολυτών το σώμα αδυνατεί να συγκρατήσει το νερό που απορροφά με αποτέλεσμα να μην γίνει η σωστή ενυδάτωση του οργανισμού. Έτσι το υγρό που πρέπει να χρησιμοποιηθεί για την αναπλήρωση πρέπει να είναι υποτονικό και αν περιέχει περισσότερους ηλεκτρολύτες από το νερό.
