Έχω λίπος; Πως μπορώ να το μάθω;

Της Στέλλας Μορφογιάννη
Διαιτολόγος – Σύμβουλος Διατροφής

Υπάρχουν πολλοί μέθοδοι μέτρησης του σωματικού λίπους αλλά ο πιο συνηθισμένος είναι με τη μέθοδο της βιοηλεκτρικής αγωγιμότητας. Είναι ο πιο εύκολος τρόπος και γίνεται από πτυχιούχους διαιτολόγους σε διαιτολογικά γραφεία.

Το σωματικό λίπος υπάρχει σε δύο μορφές, το απαραίτητο σωματικό λίπος και το αποθηκευμένο λίπος. Το απαραίτητο λίπος υπάρχει στους ιστούς των νεύρων, του μυελού των οστών, και τα όργανα (όλες μεμβράνες). Αυτό  το λίπος δεν μπορεί να χαθεί χωρίς να διακυβεύεται η φυσιολογική λειτουργία του οργανισμού.

Το αποθηκευμένο λίπος, από την άλλη πλευρά, αντιπροσωπεύει ένα απόθεμα ενέργειας που συσσωρεύεται όταν υπάρχει πλεόνασμα ενέργειας  και μειώνεται όταν δαπανάται περισσότερη ενέργεια από ότι καταναλώνεται. Το απαραίτητο σωματικό λίπος είναι περίπου το 3% της μάζας του σώματος για τους άνδρες και 12% της μάζας του σώματος για τις γυναίκες.

Οι γυναίκες έχουν περισσότερο από τους άνδρες, λόγω της τεκνοποίησης και των ορμονικών λειτουργιών. Σε γενικές γραμμές, το συνολικό ποσοστό σωματικού λίπους (απαραίτητο και αποθηκευμένο) είναι μεταξύ 12% και 15% για τους νέους άνδρες και μεταξύ 25% και 28% για τις νέες γυναίκες. Το ιδανικό ποσοστό λίπους εξαρτάται από το φύλο αλλά και την ηλικία. Οι ενδεικτικές τιμές φαίνονται στον παρακάτω πίνακα.

Στους αθλητές τα πράγματα είναι διαφορετικά και μας ενδιαφέρει το λίπος να είναι σε όσο το δυνατόν χαμηλότερα επίπεδα για μέγιστη απόδοση κατά την προπόνηση αλλά και σε αγωνιστικό επίπεδο. Όλα αυτά  βέβαια χωρίς να επηρεάζεται τόσο η υγεία του αθλητή αλλά και η επάρκειά του  θρεπτικά συστατικά.

Οι απαιτήσεις του βάρους (λίπους) είναι διαφορετικές ανάλογα με το άθλημα. Στο διπλανό πίνακα φαίνονται τα προτεινόμενα ποσοστά λίπους ανά είδος αθλήματος. Η απώλεια βάρους (λίπους) στους αθλητές είναι πιο πολύπλοκη σε σχέση με τους μη αθλούμενους και ο σχεδιασμός ενός τέτοιου διαιτολογίου πρέπει να γίνεται πάντα από πτυχιούχους διαιτολόγους.