Βαθμολογία

«Βουτιά» στο μυαλό ενός προπονητή

Μία άκρως ενδιαφέρουσα συνέντευξη παραχώρησε στο Αthleticlarissa.gr και τον ιδιοκτήτη του Χρήστο Γκατζούλη, ο γνωστός Λαρισαίος προπονητής ποδοσφαίρου Θοδωρής Στεργιάδης.

Ο ίδιος μίλησε για πολλά και ενδιαφέροντα θέματα που αφορούν το ποδόσφαιρο του νομού μας και όχι μόνο, τις γνώσεις του για το άθλημα που τόσο αγαπάει, αλλά και για τα μελλοντικά του σχέδια, αφού βρίσκεται σε διαδικασία να εκδώσει και το πρώτο του βιβλίο!

Παράλληλα προετοιμάζεται για τη νέα ποδοσφαιρική χρονιά με τον ίδιο να έχει όνειρα και φιλοδοξίες για ένα νέο δυναμικό ξεκίνημα σε μία ομάδα που σίγουρα θα μπορέσει να εφαρμόσει τα πλάνα του. Αναλυτικά τα όσα είπε:  

Κύριε Στεργιάδη Θα ήθελα να ξεκινήσω την κουβέντα μας, ρωτώντας αν θυμάστε καθόλου τον πατέρα σας να αγωνίζεται με τα χρώματα της ΑΕΛ;

Φίλε Χρήστο θα προτιμούσα να μιλάμε στον ενικό, γιατί γνωριζόμαστε πολλά χρόνια μέσα από την κοινή μας πορεία στα γήπεδα και υπάρχει μεταξύ μας μια αμοιβαία εκτίμηση και σεβασμός.   Δυστηχώς όχι, ήμουν πολύ μικρός, αλλά όσοι τον θυμούνται μου λένε πως ήταν πολύ καλός ποδοσφαιριστής, είχε έρθει σε μικρή ηλικία δανεικός από τον ΠΑΟΚ κι αγωνιζόταν στην επίθεση, οι παλιοί τον φώναζαν «Κρόιφ» όπως μου έχουν μεταφέρει. Ο Ολλανδός τότε ήταν ένα από τα μεγαλύτερα αστέρια της εποχής. Παρεπιπτόντως έχω αρκετές αναφορές στο βιβλίο που ετοιμάζω γιατί ο Κρόιφ υπήρξε καινοτόμος προπονητής για την εποχή του.

Προφανώς από εκεί θα κόλλησες και το «μικρόβιο» του ποδοσφαίρου. Προπονητικά πότε ξεκίνησες κι αν θες θύμησέ μας σε ποιες ομάδες έχεις εργαστεί;

Βασικά είμαι απόφοιτος ΤΕΦΑΑ του Αριστοτελείου πανεπιστήμιου Θεσσαλονίκης, έχω παρακολουθήσει τις ανάλογες σχολές προπονητών της ΕΠΟ και είμαι κάτοχος διπλώματος προπονητή ποδοσφαίρου Uefa A΄.

Άρχισα την προπονητική το 1998 σχετικά μικρός στα 24 μου, ξεκινώντας από την ακαδημία του Προμηθέα. Τα περισσότερα χρόνια εργάστηκα στην ΠΑΕ ΑΕΛ 1964, προπονώντας κατά διαστήματα τις ομάδες Κ20, Κ17, Κ16 και Κ12. Άφησα την ΑΕΛ γιατί δέχτηκα πρόταση από τον  ΑΠΟΛΛΩΝ ΛΑΡΙΣΑΣ, τότε έπαιζε σε επίπεδο περιφερειακού πρωταθλήματος (τωρινή Γ΄εθνική). Μεγάλη πρόκληση για μένα, γιατί ήμουν μόλις 32 χρονών κι ήταν η πρώτη μου αντρική ομάδα. Πάντα θα ευγνομονώ τον φίλο μου Γιώργο Καφφέ που με πρότεινε και φυσικά τον τότε πρόεδρο Ζήση Γρηγορίου που με εμπιστεύθηκε. Για την ιστορία εκείνη την χρονιά κάναμε φανταστική σεζόν και θυμάμαι τερματίσαμε 4η. Στην συνέχεια ανέλαβα ερασιτεχνικές ομάδες του νομού λάρισας, κυρίως Α΄κατηγορίας όπως ο ΔΩΤΙΕΑΣ ΑΓΙΑΣ - ΠΟ ΕΛΑΣΣΟΝΑΣ - ΑΕΤΟΣ ΜΑΚΡΥΧΩΡΙΟΥ - AEΔ ΝΙΚΑΙΑΣ - ΑΣΤΡΑΠΗ Ν. ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ - ΛΑΡΙΣΑ 2012.

Πριν λίγο καιρό σε είδαμε να κάνεις μια ποδοσφαιρική παρουσίαση σε κάποιους συναδέλφους σου προπονητές, που ομολογουμένως προκάλεσε αίσθηση. Πως ξεκίνησε αυτή η ιδέα;

Ουσιαστικά ξεκίνησε από την εποχή του κορονοιού, λόγω του Lock down υπήρχε αρκετός κενός χρόνος, οπότε αποφάσισα να τον αξιοποιήσω πιο δημιουργικά, αρχίζοντας να καταγράφω κάποιες προσωπικές ιδέες τακτικής φύσεως που είχα στο μυαλό μου, προσπαθώντας να τις βάλω σε μια ορθολογική σειρά. Κάπου εκεί μου δημιουργήθηκε η απορία, πως μπορώ να ταξινομήσω καλύτερα την προπόνησης της τακτικής κι ιδιαίτερα των 4 φάσεων του παιχνιδιού.

Δηλαδή μια περιοδικότητα όπως γίνεται και με την προπόνηση της φυσικής κατάστασης που ξέρω πότε κάνω αερόβιο τρέξιμο, πότε κάνω ταχύτητες κ.ο.κ. έχοντας ένα συγκεκριμένο πρωτόκολλο γύμνασης. Τότε ψάχνοντας ανακάλυψα την μεθοδολογία του Tactical Periodization. Το πρόβλημα όμως ήταν πως δεν υπήρχε ελληνική βιβλιογραφία, οπότε έπρεπε να παραγγείλω βιβλία απο το εξωτερικό και να μπω στην διαδικασία να τα μεταφράσω.

Η ιδέα του βιβλίου που ετοιμάζεις πως δημιουργήθηκε;

Την ιδέα για το βιβλίο μου την έδωσε ο Κύριος Παύλος Δερμιτζάκης (τωρινός προπονητής της ΠΑΕ ΑΕΛ), τον οποίο προσκάλεσα μαζί με άλλους αξιότιμους συναδέλφους και φίλους, θέλοντας μέσα από μια παρουσίαση που είχα ετοιμάσει χρησιμοποιώντας γραφήματα σε μορφή power point, να κάνω μια ανάλυση του Πορτογαλικού μοντέλου προπόνησης και ταυτόχρονα να ακούσω και τις απόψεις τους. Τελειώνοντας την ανάλυση και συζητώντας αυτά που ειπώθηκαν πιο πριν, ο Κύριος Δερμιτζάκης με προέτρεψε να το μετατρέψω σε μορφή βιβλίου, γιατι το βρήκε ιδιαίτερα ενδιαφέρον.

Έχεις σκοπό να το εκδώσεις κάποια στιγμή;

Φυσικά, το βιβλίο βρίσκεται στο τελικό στάδιο της γραφής του, απομένουν απλά κάποια διαδικαστικά σχεδιαστικά θέματα, το επόμενο βήμα είναι να κάνω κάποιες κινήσεις για να βρω εκδότη να το αναλάβει, γιατί το κόστος είναι αρκετά υψηλό.

Ποιο ακριβώς είναι το περιεχόμενό του;

Ουσιαστικά χωρίζετε σε δύο ενότητες. Η 1η ενότητα δεν απευθύνεται μόνο σε προπονητές, αλλά και σε οποιονδήποτε ασχολείται με το ποδόσφαιρο, διοικητικούς, ποδοσφαιριστές, δημοσιογράφους, ακόμα και απλούς φιλάθλους. Κάνω μια αναφορά πως μπορώ να δημιουργήσω μια ομάδα από την αρχή της σεζόν και με ποιο κριτήριο επιλέγω τον προπονητή ανάλογα με τους στόχους και την δυνατότητα που έχω ως ομάδα.

Αναλύω επίσης πως φτιάχνω ένα μοντέλο - στυλ παιχνιδιού εξηγώντας την διαφορά ανάμεσα στους σχηματισμούς και την στρατηγική, γιατί είναι δύο τελείως διαφορετικά πράγματα. Ουσιαστικά κάνω μια «βουτιά στο μυαλό του προπονητή», προσπαθώντας μέσα από γεγονότα που έχουν συμβεί σε αγώνες, καθώς κι από  προσωπικές απόψεις οι οποίες πηγάζουν από τα αμέτρητα ματς που έχω δει από την εποχή που πήγαινα ακόμα στο πανεπιστήμιο, να καταλάβουμε ποιο είναι το σκεπτικό αυτού του ανθρώπου την ώρα του ματς. Τι «τρικς» μπορεί να χρησιμοποιήσει για να «κλειδώσει ή να ξεκλειδώσει» ένα παιχνίδι και γιατί άλλες φορές πιάνουν κι άλλες όχι. Ποια τακτικά διλλήματα δημιουργούνται στο ματς και πως τα αντιμετωπίζει, γιατί αλλάζει ή όχι σχηματισμό ή γιατί ενώ γνωρίζει τα προβλήματα, άλλες φορές τα λύνει κι άλλες όχι.

Για παράδειγμα: αν παίζω με δύο επιθετικούς σε σχηματισμό 4-4-2 σε ευθεία, πιθανώς να έχω πρόβλημα στο κέντρο αν ο αντίπαλος παίζει π.χ. 4-3-3. Σ’ αυτή την περίπτωση πρέπει να παίζω πιο άμεσα προς τους επιθετικούς, αλλιώς θα χάσω το πλεονέκτημα που έχω σ εκείνο το σημείο του γηπέδου. (δεν κάνω άσκοπη κατοχή της μπάλας, χωρίς αυτή να μπορεί να φτάσει μπροστά, μειονεκτώ στα χαφ).

Στόχος μου είναι να δώσω στον κόσμο να καταλάβει ότι ένας καλός προπονητής δεν είναι ούτε «τυφλός ούτε κοιμάται όρθιος στον πάγκο», όπως φωνάζουν στα καφενεία όταν βλέπουν ένα ματς στην τηλεόραση. Ο προπονητής παίρνει αποφάσεις την ώρα που η μπάλα «καίει», απλά άλλες φορές μπορεί να πάρει τις σωστές κι άλλες φορές όχι.. Όταν θέλει να αλλάξει κάτι ανάλογα με το σκορ εκείνη την ώρα, κάπου υπερτερεί και κάπου μειονεκτεί. Βέβαια αν παίρνει λάθος αποφάσεις μονίμως, μάλλον δεν είναι και τόσο καλός. Υπάρχουν όμως και στιγμές που ενώ κάνει το σωστό, το αποτέλεσμα δεν τον δικαιώνει, γιατί το αποτέλεσμα καθορίζεται και από απρόβλεπτους παράγοντες, όπως η τύχη. Πρόσφατο παράδειγμα ο αγώνας του ΑΡΗ με τον ΠΑΟΚ που έκρινε το πρωτάθλημα. Ο Δεσπότοφ περίμενε στην γραμμή του άουτ να αντικαταστήσει τον Τάισον, το παιχνίδι δεν σταμάτησε για να γίνει η αλλαγή και ο Τάισον στην επόμενη επίθεση έβαλε το γκολ που χάρισε το πρωτάθλημα στον ΠΑΟΚ. Εάν είχε βγει η μπάλα αράουτ και είχε γίνει η αλλαγή, πιθανώς τώρα να είχαμε άλλη ομάδα πρωταθλήτρια. Αυτό το θέμα του απρόβλεπτου, του χάους και της πολυπλοκότητας το αναλύω στην 2η  ενότητα.

Στην 2η  ενότητα επιχειρώ να κάνω μια γνωριμία με το «Tactical Periodization», μια μεθοδολογία προπόνησης Πορτογαλικής έμπνευσης που εφαρμόζουν πλέον πολλοί κορυφαίοι προπονητές. Αναλύω πως μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα μοντέλο παιχνιδιού, πως να δομήσουμε ένα εβδομαδιαίο πλάνο προπόνησης και να δώσουμε απαντήσεις σε ερωτήματα όπως π.χ. πως σχεδιάζω μια άσκηση για να πετύχω τους στόχους μου ή τι κανόνες θέτω για να την κάνω λειτουργική, δηλαδή συμβατή με ένα τρόπο παιχνιδού. Γιατί δεν έχει καμία αξία να κάνεις εκατοντάδες ασκήσεις αν δεν γνωρίζεις πρώτα γιατί την κάνεις, πως την κάνεις και πότε την κάνεις. 

Ποια είναι τα επόμενα βήματά σου προπονητικά;

Το τελευταίο χρόνο εξαιτίας του γεγονότος ότι η μετάφραση των βιβλίων από τα αγλλικά στα ελληνικά απαιτούσε αρκετές ώρες δουλειάς την ημέρα, είχα απορροφηθεί εκεί, σε συνδυασμό με το γεγονός πως δεν υπήρχε και κάποια πρόταση που να με ικανοποιούσε, προτίμησα να απέχω για να ολοκληρώσω το βιβλίο μου.

Το πιο σημαντικό για μένα ήταν ότι διάβασα πράγματα που πραγματικά με έκαναν σοφότερο, σε σημείο να έχω αναπτύξει και μια προσωπική μεθοδολογία προπόνησης, που έχει βέβαια σχέση με τον Πορτογαλικό τρόπο σκέψης, ο οποίος έχει πολλά κοινά με τους Ισπανούς, δηλαδή δίνουν περισσότερη έμφαση στο πως θα φτιάξουν σκεπτόμενους παίκτες, να μπορούν να βρίσκους πιο εύκολα λύσεις μέσα στο γήπεδο. Όπως και ιδέες σε θέματα τακτικής, να μπορώ να διαχειρίζομαι καλύτερα τα ματς, ειδικά όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά.

Εμένα τώρα αν με ρωτάς, μου ταιριάζει περισσότερο να δουλεύω σε ομάδες επιπέδου Κ20 και Κ17 επαγγελματικών ομάδων, κάτι που έκανα για πολλά χρόνια και στην ΠΑΕ ΑΕΛ 1964.  Από εκεί και πέρα κύριος στόχος μου είναι να επιστρέψω σε πιο επαγγελματικά πρότυπα με κάθε μέρα προπόνηση. Πιο ερασιτεχνικά βασικό για να συνεργαστείς, είναι να βρεις ανθρώπους που να έχουν όραμα γι αυτό που κάνουν και να ταιριάζουν τα «χνώτα» μας που λένε. Να σου δίνουν κάποιες προυποθέσεις για να μπορείς να αναδείξεις κι εσύ τι κανότητές σου ως προπονητής.

Και μια που το αναφέρεις ποια η άποψή σου για το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο στην Λάρισα;

Δυστηχώς το ερασιτεχνικό ποδόσφαιρο κάθε χρόνο κάνει βήματα προς τα πίσω κι αυτό είναι πλήγμα, γιατί κανονικά οι μικρές κατηγορίες θα έπρεπε να αποτελούν αιμοδότη για τις πιο επαγγελματικές. Οι ερασιτέχνες παράγοντες πρέπει να καταλάβουν ότι χωρίς ακαδημίες έχουν ημερομηνία λήξης. Επίσης ομάδες που βρίσκονται έξω από τον αστικό ιστό, πρέπει να δίνουν περισσότερη προτεραιότητα στους ντόπιους παίκτες.

Που πιστεύεις ότι οφείλεται αυτή η πτώση;

Νομίζω πως φταίμε όλοι, διοικητικοί που είναι λίγο εφήμεροι στον χώρο και τους ενδιαφέρει μόνο το σήμερα χωρίς να σκέφτονται το αύριο, οι παίκτες που πλέον δεν θέλουν να ζορίζονται και πολύ, που δεν κάνουν πλέον προπόνηση, πας στο γήπεδο και βλέπεις τις περισσότερες ομάδες να κάνουν με έξι, οχτώ και δέκα άτομα προπόνηση και σ αυτό εθύνονται οι προπονητές που το αποδέχονται, κοινώς δεν τους ενδιαφέρει αν οι παίκτες πάνε από Κυριακή σε Κυριακή στο γήπεδο. Είπα κάποτε σ ένα πρόεδρο να πάμε από τρεις σε τέσσερις προπονήσεις, κι αυτός μου απάντησε, δεν τις κάνεις καλύτερα δύο να έρχονται όλοι. Άντε βγάλε άκρη..

Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που σε επηρέασαν ή απέκτησες καλές σχέσεις μέσα από το ποδόσφαιρο;

Φυσικά και γνώρισα πολλούς ανθρώπους αλλά θα ήθελα να ξεχωρίσω τρεις. Ο ένας ήταν ο Οράσιο Μοράλες που από μικρός ήμουν κοντά του, με συμβούλευε και με πίστευε πολύ. Δεν θα ξεχάσω ποτέ όταν τον ρώτησε κάποιος «Οράσιο τι λέει ο μικρός;» κι απάντησε με δύο λέξεις.. «Άλλο πράγμα».

Ο Γιάννης Αλεξούλης είναι επίσης πολύ σημαντικός για μένα, γνωριστήκαμε σε μια σχολή προπονητών, ταιριάξαμε και γι αυτό αποφάσισα να πάω βοηθός του για μια χρονιά στον Πυργετό Λάρισας, τότε στις δόξες του όταν αγωνιζόταν στο πρωτάθλημα τις Δ Εθνικής (τωρινής Γ). Τελευταίο και καλύτερο αφήνω τον Θανάση Κουτσαφτίκη, παιδικό φίλο με τον οποίο «σπάγαμε» μαζί τα πόδια μας από μικρά παιδιά στα ξερά γήπεδα της Λάρισας, μετέπειτα συνεργάτες στα τμήματα υποδομής της ΠΑΕ ΑΕΛ 1964 και πλέον κουμπάροι αφού έχω βαφτίσει τον γιο του Δημήτρη.

*Ευχαριστούμε θερμά το κατάστημα «THE BLOND coffee and bakery» για την άψογη φιλοξενία που βρίσκεται στην οδό Καρδίτσης 6 στη Λάρισα και τον ιδιοκτήτη του Στέλιο Μπαχτσιβάνο.