Περίπου τρεις ώρες διήρκεσε η συνάντηση του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα με τον Σκοπιανό ομόλογό του Ζόραν Ζάεφ, στο Νταβός, την Τετάρτη (24/1). Οι δύο ηγέτες, αρχικά, είχαν κατ’ ιδίαν συνομιλίες και στη συνέχεια στη συζήτηση συμμετείχαν οι υπουργοί Εξωτερικών.
Ο Αλέξης Τσίπρας έστειλε σαφές μήνυμα στα Σκόπια πως πρώτα θα πρέπει πρώτα να υπάρξει αντιμετώπιση του αλυτρωτισμού και στη συνέχεια λύση για την ονομασία.
«Δεν θέλουμε να λύσουμε μόνο το θέμα του ονόματος, πρέπει πρώτα να αντιμετωπίσουμε τον αλυτρωτισμό» είπε χαρακτηριστικά ο Ελληνας πρωθυπουργός, για να προσθέσει εν συνεχεία «Με τον Ζάεφ έχουμε την επιθυμία να αντιμετωπίσουμε τις υπαρκτές διαφορές μας με υπευθυνότητα». Αρχικά είπε ο Ελληνας πρωθυπουργός στην κοινή συνέντευξη Τύπου:
«Είμαστε δυο άνθρωποι που ανήκουμε σε μια νέα γενιά. Δύο προοδευτικοί πολιτικοί, σε μία εξαιρετικά δύσκολη γειτονιά. Αγωνιζόμαστε και οι δύο να φέρουμε στο προσκήνιο αυτά που ενώνουν τους λαούς μας, προσπαθώντας να βρούμε λύσεις σε αυτά που μας χωρίζουν. Βαθιά μου πεποίθηση είναι ότι τα Βαλκάνια έχουν ταλαιπωρηθεί πολύ από εθνικισμούς και εντάσεις. Αυτό που χρειάζεται είναι να προωθήσουμε μια ατζέντα συνεργασίας και συν-ανάπτυξης για να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή προοπτική των δυτικών Βαλκανίων, να πάει η περιοχή μπροστά, να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις μεγάλες προκλήσεις στην οικονομία, την ασφάλεια, την περιφερειακή σταθερότητα. Αυτή είναι η θέση της Ελλάδας, ως μιας δύναμης ευθύνης, σταθερότητας και συνεργασίας στην περιοχή. Για αυτό τον λόγο προχωρήσαμε σε σημαντικές πρωτοβουλίες στην περιοχή Βαλκανίων σε διμερές, τριμερές, τετραμερές επίπεδο. Γνωρίζω πολύ καλά ότι σήμερα και τους 2 μας παρακολουθούν πολλοί και από τις 2 χώρες, άλλοι με αγωνία και σκεπτικισμό και άλλοι με ειλικρινή ελπίδα.
Θέλω να τους διαβεβαιώσω ότι και οι δύο έχουμε την επιθυμία να αντιμετωπίσουμε τις υπαρκτές διαφορές μας με ρεαλισμό και υπευθυνότητα. Και το λέω γιατί δεν θέλουμε να λύσουμε απλά το θέμα του ονόματος, αλλά να θέσουμε τις σχέσεις των δύο χωρών σε στέρεα θεμέλια. Στα θεμέλια του αλληλοσεβασμού κ καλής γειτονίας. Που σημαίνει ότι πρώτα πρέπει να αντιμετωπίσομε αλυτρωτισμό σε όλες μορφές, με εγγυήσεις ότι δεν θα αφήσουμε κανένα ανοιχτό παράθυρο ώστε να δημιουργηθούν εκ νέου παρόμοιες προκλήσεις στο μέλλον. Ο Ζόραν κατά τη διάρκεια της συνάντησής μας με ενημέρωσε ότι είναι διατεθειμένος να προβεί σε σημαντικές πρωτοβουλίες άμεσα προς αυτή κατεύθυνση. Και εγώ από πλευράς μου ανακοίνωσα ότι στο πλαίσιο αυτό είμαι διατεθειμένος να προωθήσουμε διαδικασίες που είχε αναστείλει η δική μου κυβέρνηση.
Παράδειγμα: Η υποψηφιότητα των Σκοπίων για την Πρωτοβουλία Αδριατικής-Ιονίου και την κύρωση της 2ης φάσης της συμφωνίας σύνδεσης των Σκοπίων με την ΕΕ στο ελληνικό κοινοβούλιο.
Προκειμένου να προχωρήσει η ευρωπαϊκή ενταξιακή πορεία και ένταξη στο ΝΑΤΟ που επιθυμεί η γειτονική χώρα, πρέπει να βρούμε λύση στο σύνολο ανοιχτών θεμάτων.
Ιδιαίτερα κατέστησα σαφές ότι πρέπει να συμφωνήσουμε σε μια σύνθετη ονομασία με ισχύ έναντι όλων. Στο πλαίσιο αυτό ανταλλάξαμε ιδέες και συμφωνήσαμε να εντατικοποιήσουμε υπό την εποπτεία μας τις διαβουλεύσεις που διεξάγονται ήδη στα πλαίσια του ΟΗΕ.
Παράλληλα συμφωνήσαμε ότι η συνομιλίες για τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης που αρχίσαμε με πρωτοβουλία της Ελλάδας το 2016 θα εντατικοποιηθούν. Στους τομείς της ενέργειας, των μεταφορών και των διασυνοριακών επαφών. Σημαντικό άνοιγμα είναι η διασυνοριακή διάβαση Πρεσπών, έργο ιδιαίτερα σημαντικό για περιοχή.
Ευχαριστώ τον κ. πρωθυπουργό για τη σημερινή ειλικρινή συζήτηση και να εκφράσω την πεποίθηση ότι η σημερινή συνάντηση πρωθυπουργών, πρώτη μετά από 7 σχεδόν χρόνια θα δημιουργήσει προϋποθέσεις για καλύτερο μέλλον στις σχέσεις των 2 χωρών».
Σύμφωνα με την ιστοσελίδα «haberturk.com», ο Μπ. Γιλντιρίμ υποστήριξε «δεν συμβαδίζει με την καλή γειτονία η μεταφορά της κρίσης των Ιμίων του 1996 στο σήμερα , ούτε και οι σχετικές ενέργειες για τη δημιουργία νέας κρίσης» και προσέθεσε:
«Δεν είναι σωστό να προσπαθούν οι γείτονες μας να “ψαρέψουν” σε θολά νερά, την ώρα που εμείς είμαστε απασχολημένοι με την καταπολέμηση της τρομοκρατίας».
Και κατέληξε ο ίδιος: «δεν πρόκειται να το αντιμετωπίσουμε με θετικό τρόπο. Σε περίπτωση που συμβεί κάτι παρόμοιο, έχουμε πάντα μέτρα στη διάθεση μας. Κανείς να μην ανησυχεί».
Τσίπρας: Επιθετικός γείτονας η Τουρκία.
Στη συζήτηση στο Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, ο Ελληνας πρωθυπουργός επεσήμανε ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι δεν θα εκτιμούσαν πάντα τις προκλήσεις της διαβίωσης με έναν «επιθετικό» γείτονα όπως η Τουρκία.
Ο κ. Τσίπρας δήλωσε ότι ανέλαβε εξουσία σε μία πολύ δύσκολη στιγμή για την Ελλάδα, που δεν είχε να κάνει μόνο με την κρίση χρέους και την προσφυγική κρίση, αλλά και με έναν «επιθετικό γείτονα, μερικές φορές απρόβλεπτο, με μια επιθετική στρατιωτική δραστηριότητα στο Αιγαίο».
Αναφερόμενος στη συμφωνία της ΕΕ με την Τουρκία για τον περιορισμό των προσφυγικών ροών, ο πρωθυπουργός την περιέγραψε ως «δύσκολη αλλά αναγκαία». Επισήμανε ακόμη ότι είναι σημαντική η εφαρμογή της συμφωνίας, διασφαλίζοντας ότι δεν παραβιάζεται το διεθνές δίκαιο καθώς η Ελλάδα εξετάζει χιλιάδες αιτήσεις για άσυλο, όπως και η διασφάλιση της προστασίας των εθνικών συμφερόντων.
«Την ίδια ώρα, πρέπει να αποφασίσουμε τι θα κάνουμε με αυτή την επιθετική συμπεριφορά της Τουρκίας», απάντησε ο κ. Τσίπρας σε παρατήρηση ότι η Αγκυρα μπορεί ανά πάσα στιγμή να αλλάξει γνώμη για τη συμφωνία για το προσφυγικό.
«Για κάποιους είναι πολύ εύκολο να είναι επίσης επιθετικοί αν ζουν στο Λουξεμβούργο ή την Ολλανδία, γιατί οι γείτονές τους είναι το Βέλγιο και το Λουξεμβούργο και όχι η Τουρκία. Αλλά δεν είναι τόσο εύκολο για εμάς», συμπλήρωσε ακόμη.
Από την πλευρά του, ο Σκοπιανός πρωθυπουργός επανέλαβε ότι θα αλλάξει το όνομα του αεροδρομίου «Μ. Αλέξανδρος» και των λεωφόρων των Σκοπίων, ως ένδειξη πως η χώρα του επιθυμεί να βρεθεί λύση
Αναλυτικά οι δηλώσεις του κ. Ζάεφ: «Είμαστε δεσμευμένοι να χτίσουμε εμπιστοσύνη μεταξύ των χωρών μας, με απώτερο στόχο να ξεπεραστούν τα προβλήματα που υπάρχουν μεταξύ των πολιτών των δύο χωρών. Είμαστε σε μια στιγμή που μπορούμε να κατακτήσουμε σχέσεις καλής γειτονίας και να δημιουργήσουμε μια γειτονιά ευημερούσα σε όλα τα Βαλκάνια.
Η πλειοψηφία των πολιτών των χωρών θέλουν να έχουν κοντινές και φιλικές σχέσεις με αμοιβαία συνεργασία. Θέλουμε να είμαστε εταίροι στην ΕΕ και σύμμαχοι στο ΝΑΤΟ για να αντιμετωπίσουμε όλο το πλαίσιο των δυσκολιών της εποχής που ζούμε.
Εχουμε καταδείξει στο παρελθόν ότι μπορούμε να δουλέψουμε από κοινού για τα κοινά μας συμφέροντα. Εμείς, ως πρωθυπουργοί, έχουμε το πολιτικό όραμα, το αίσθημα ευθύνης και το κουράγιο να βρούμε λύση σε ένα τόσο μακροχρόνιο πρόβλημα. Ηρθε η στιγμή να βρούμε μια λύση που είναι ζωτικής σημασίας για την πορεία μας προς την ΕΕ.
Η τελική λύση πρέπει να είναι αποδεκτή και από τις δύο πλευρές. Πρέπει να φροντίσουμε τα συμφέροντα και των δύο. Η λύση πρέπει να λαμβάνει υπόψη την εθνική αξιοπρέπεια των λαών μας.
Για να δείξουμε πρακτικά ότι είμαστε δεσμευμένοι να βρούμε λύση, ανακοινώνω ότι θα αλλάξει το όνομα στο αεροδρόμιο και τις λεωφόρους των Σκοπίων. Η δράση αυτή δείχνει την καλή μας πίστη. Αυτό καταδεικνύει το γεγονός ότι δεν έχουμε αλυτρωτικές βλέψεις εις βάρος του γείτονά μας.
Ολα αυτά θα μας βοηθήσουν να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας και τη σχέση με την ΕΕ και άλλους διεθνείς οργανισμούς. Θα παραμείνουμε δεσμευμένοι στη διαδικασία υπό τον ΟΗΕ και τον Μάθιου Νίμιτς. Οι υπουργοί Εξωτερικών θα είναι υπεύθυνοι για τη διαδικασία και για τις διαπραγματεύσεις, υπό τη δική μας επίβλεψη».