Η μητέρα όλων των μαχών για την κυβέρνηση αρχίζει αυτή την εβδομάδα, με την έναρξη της αξιολόγησης από τα τεχνικά κλιμάκια της τρόικας, ενώ εάν υπάρξει επαρκής πρόοδος σε τεχνικό επίπεδο, λίγες ημέρες αργότερα θα έρθουν στην Αθήνα και οι επικεφαλής.
Τη διαφορά αυτού του γύρου διαπραγματεύσεων σε σχέση με τους προηγούμενους, στο πλαίσιο του τρίτου Μνημονίου, την κάνει το ΔΝΤ. Στην κατάρτιση του Μνημονίου καθώς και στις προηγούμενες αξιολογήσεις για τα προαπαιτούμενα, τον πρωταγωνιστικό ρόλο είχαν οι εκπρόσωποι των ευρωπαϊκών θεσμών, καθώς επρόκειτο για ένα πρόγραμμα χρηματοδοτούμενο από την Ευρωζώνη και το διακύβευμα ήταν η καταβολή δόσεων του ευρωπαϊκού δανείου.
Αυτή τη φορά, το κέντρο βάρους της διαπραγμάτευσης θα μετατοπιστεί προς την πλευρά του ΔΝΤ. Η κ. Βελκουλέσκου -και ο κ. Τόμσεν παρασκηνιακά- θα έχουν ενεργότερη συμμετοχή σε όλη τη διαδικασία, αφού το πιθανότερο είναι πως το Ταμείο θα συμμετάσχει στο ελληνικό πρόγραμμα όχι μόνο ως τεχνικός σύμβουλος (όπως επιθυμούσε η κυβέρνηση, πολλοί στην Κομισιόν κι ακόμη περισσότεροι -για τους δικούς τους λόγους- στο ΔΝΤ) αλλά και με χρηματοδότηση. Την εβδομάδα που πέρασε το κατέστησε σαφές ο Αμερικανός υπουργός Οικονομικών κ. Τζακ Λιου, το επανέλαβαν σε όλους τους τόνους οι Ευρωπαίοι, από τον κ. Σόιμπλε, τον κ. Ντάισελμπλουμ έως τον κ. Μοσκοβισί και εν τέλει το παραδέχθηκε και ο κ. Τσακαλώτος, ο οποίος γνωρίζοντας ότι τέτοιες αποφάσεις λαμβάνουν οι κυβερνήσεις που χρηματοδοτούν και έχουν πολλές ψήφους στο Δ.Σ. του Ταμείου, απέφυγε να υιοθετήσει τη ρητορική του κ. Τσίπρα για το θέμα.
Η πλήρης εμπλοκή του Ταμείου, έστω και με συμβολικό ποσό, είναι προϋπόθεση για να εγκριθεί η συνέχιση της χρηματοδότησης από κάποια ευρωπαϊκά κοινοβούλια, προεξάρχοντος του γερμανικού. Με απλά λόγια, πρόγραμμα βοήθειας προς την Ελλάδα υπάρχει με το ΔΝΤ μέσα, αλλιώς μπορεί να μην υπάρχει καθόλου.
Η προϋπόθεση που έχει θέσει το ΔΝΤ για τη συμμετοχή του είναι σχηματικά η εξής: μεταρρυθμίσεις από την Αθήνα και ελάφρυνση χρέους από την Ευρωζώνη. Οπου μεταρρυθμίσεις σημαίνει ότι η Αθήνα βάζει μέτρα και πρωτίστως ασφαλιστικό για την επίτευξη φιλόδοξων δημοσιονομικών στόχων και η Ευρωζώνη δίνει χαμηλά επιτόκια, μεγάλη περίοδο χάριτος κι ακόμη μεγαλύτερη περίοδο αποπληρωμής, ώστε το ελληνικό χρέος να μειωθεί.
Στο Βερολίνο υπάρχει προβληματισμός για το ενδεχόμενο το Ταμείο να επιμείνει για το χρέος σε κάτι περισσότερο από αυτό που θεωρεί πολιτικά ανεκτό η κυβέρνηση της κ. Μέρκελ. Στην Αθήνα την ίδια ώρα επικρατεί τουλάχιστον έντονη ανησυχία, καθώς τα μηνύματα δεν είναι ενθαρρυντικά:
• Το ΔΝΤ θεωρεί ότι υπάρχει μεγάλο δημοσιονομικό κενό για το 2016, της τάξης του 1% του ΑΕΠ ή 1,8 δισ. ευρώ, με την υφιστάμενη πρόβλεψη για τον ρυθμό ανάπτυξης και με την υπόθεση ότι θα εφαρμοστούν όλα τα μέτρα που έχουν συμφωνηθεί. Το Ταμείο θεωρεί ότι προκειμένου να κλείσει η συμφωνία τον Ιούλιο υπερεκτιμήθηκε η απόδοση κάποιων μέτρων, ενώ και το τελικό δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2015 θα είναι χειρότερο από αυτό που προβλεπόταν. Οι εκτιμήσεις της Κομισιόν είναι πολύ πιο συντηρητικές και περιορίζουν το δημοσιονομικό κενό του 2016 στο μισό περίπου.
Το οικονομικό επιτελείο από την πλευρά του υποστηρίζει ότι το μόνο κενό που υπάρχει προέρχεται από μέτρα που δεν υλοποιήθηκαν μέχρι στιγμής συνολικού ύψους 770 εκατ. ευρώ. Εχει δεσμευθεί ότι όλα αυτά θα γίνουν έγκαιρα, ενώ το δημοσιονομικό αποτέλεσμα του 2015 θα είναι καλύτερο από τις προβλέψεις (πιθανόν να επιτευχθεί και μικρό πρωτογενές πλεόνασμα αντί ελλείμματος 0,25% του ΑΕΠ), γεγονός που θα περιορίσει και τον όγκο των απαιτούμενων μέτρων τα επόμενα χρόνια έως το 2018.
• Το Ταμείο επιμένει ότι απαιτούνται σοβαρότερες παρεμβάσεις στο ασφαλιστικό. Εκτιμά ότι με τη μεταρρύθμιση Κατρούγκαλου επιτυγχάνεται προσαρμογή της τάξης του 0,5% αντί του 1% του ΑΕΠ. Στο τελευταίο συμφωνούν και τα άλλα μέλη της τρόικας. Η κυβέρνηση υποστηρίζει ότι έχει ήδη καλύψει πάνω από το μισό των περικοπών που έχει συμφωνηθεί.
• Τέλος, η Αθήνα αγωνιά μήπως το ΔΝΤ ανοίξει κι άλλα θέματα τα οποία η Ε.Ε. προσπέρασε με σχετική ευκολία τον Ιούλιο, όπως για παράδειγμα, αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις.