Αύξηση 45% στον αριθμό των εγγεγραμμένων ανέργων και... μείωση 47% στον αριθμό των δικαιούχων του επιδόματος ανεργίας αποτυπώνουν τα στοιχεία του ΟΑΕΔ κατά την 4ετία των δύο Μνημονίων (20102014). Η μετάφραση των ποσοστών σε απόλυτους αριθμούς δείχνει ότι παρά την προσθήκη 328.208 ατόμων στη λίστα των ανέργων, ο αριθμός των επιδοτούμενων περιορίστηκε κατά 138.824 άτομα.
Το «φαινόμενο» εξελίσσεται σε μείζον κοινωνικό πρόβλημα, καθώς δείχνει ότι ολοένα και περισσότεροι άνεργοι μένουν χωρίς κανένα εισόδημα. Η κυβέρνηση έχει ήδη αποφασίσει να προχωρήσει στη διανομή «μερίσματος» περίπου 60 εκατομμυρίων ευρώ στους μακροχρόνια ανέργους μέσα στο 2ο εξάμηνο του 2014 –το κονδύλι έχει ήδη παρακρατηθεί από το σκέλος του πρωτογενούς πλεονάσματος των 450 εκατομμυρίων ευρώ που χρηματοδοτεί το μέρισμα–, ενώ ανοίγει η συζήτηση επανεξέτασης των κριτηρίων χορήγησης ειδικά του επιδόματος μακροχρόνιας ανεργίας.
Ομως το τελευταίο ζήτημα –δηλαδή αυτό της διεύρυνσης των κριτηρίων– φαντάζει πολύ δύσκολο να υλοποιηθεί άμεσα, καθώς λεφτά στον ΟΑΕΔ δεν υπάρχουν και οι όποιοι πόροι, όπως αναφέρει στην «Κ» αρμόδιος παράγοντας, προγραμματίζεται να διατεθούν για ενεργητικές πολιτικές, δηλαδή για επιδοτήσεις με στόχο την ανάπτυξη καινούργιων θέσεων εργασίας.
Η κατακόρυφη μείωση του αριθμού των δικαιούχων επιδόματος ανεργίας, πέρα από την ύφεση που εμποδίζει την επανένταξη των ανέργων στην αγορά εργασίας, οφείλεται και στις ιδιαιτερότητες που εμφανίζει το ελληνικό σύστημα χορήγησης των επιδομάτων ανεργίας έναντι των υπόλοιπων ευρωπαϊκών.
Για 6 - 7 μήνες
Βάσει νόμου, ουδείς μπορεί να πάρει επίδομα στην Ελλάδα για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 12 μηνών ενώ από την 01/01/2014 έχει μπει και πρόσθετος περιορισμός να μη χορηγείται επίδομα ανεργίας στο ίδιο πρόσωπο για περισσότερους από 16 μήνες μέσα στην τελευταία 4ετία. Στην πραγματικότητα, η μέση διάρκεια επιδότησης των ανέργων στην Ελλάδα δεν υπερβαίνει τους 6 - 7 μήνες, όπως επισημαίνει αρμόδια πηγή του ΟΑΕΔ μιλώντας στην «Κ».
Η μικρή διάρκεια χορήγησης του επιδόματος «εξηγεί» και την κατακόρυφη μείωση του αριθμού των δικαιούχων. Ο άνεργος δεν καταφέρνει να βρει δουλειά μέσα στο σύντομο διάστημα που διαρκεί το επίδομα, με αποτέλεσμα να μένει χωρίς εισόδημα. Τον Μάρτιο του 2010, λίγες ημέρες πριν ανακοινωθεί η προσφυγή της χώρας στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Στήριξης, οι επιδοτούμενοι ήταν 296.245 με τον συνολικό αριθμό των ανέργων να ανέρχεται σε 734.509. Δηλαδή, επίδομα εισέπρατταν οι 4 στους 10. Τέσσερα χρόνια αργότερα, τον Φεβρουάριο του 2014 (αυτά είναι και πιο πρόσφατα στοιχεία του ΟΑΕΔ) ο αριθμός των επιδοτούμενων ανέργων ήταν 157.921 σε 1.062.717 ανέργους. Δηλαδή, επίδομα ανεργίας λαμβάνουν μόνο οι 15 στους 100. Στην πραγματικότητα το ποσοστό των ανέργων που λαμβάνουν επίδομα είναι ακόμα μικρότερο, δεδομένου ότι συνολικά οι άνεργοι ήταν τον Ιανουάριο εφέτος 1.317.848, σύμφωνα με τις έρευνες εργατικού δυναμικού της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ)
Χωρίς πόρους ο ΟΑΕΔ
Το ποσοστό αναμένεται να συμπιεστεί ακόμη περισσότερο το επόμενο διάστημα λόγω της εκρηκτικής αύξησης της μακροχρόνιας ανεργίας. Το να είσαι μακροχρόνια άνεργος στην Ελλάδα –δηλαδή το να έχεις μείνει εκτός αγοράς εργασίας για χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των 12 μηνών– σημαίνει ότι δεν δικαιούσαι το τακτικό επίδομα των 360 ευρώ καθώς αυτό χορηγείται το πολύ για 12 μήνες. Για τους μακροχρόνια ανέργους, υπάρχει μόνο το επίδομα μακροχρόνια ανέργων, ύψους 200 ευρώ, το οποίο όμως δίδεται με πολύ αυστηρές προϋποθέσεις (προϋποθέτει το οικογενειακό εισόδημα να είναι μικρότερο από 10.000 ευρώ ενώ χορηγείται μόνον εφόσον έχει συμπληρωθεί το 12μηνο της τακτικής επιδότησης). Το σύνολο των δικαιούχων επιδόματος μακροχρόνιας ανεργίας μέσα στο 2014 δεν αναμένεται να ξεπεράσει τις 40.000 τη στιγμή που ο αριθμός των μακροχρόνια ανέργων έχει αυξηθεί κατά...141,51% τα τελευταία τέσσερα χρόνια (από 204.704 τον Μάρτιο του 2010 στα 494.381 άτομα τον Φεβρουάριο του 2014). Αν και η συζήτηση για τη διεύρυνση των κριτηρίων ώστε να ενισχυθούν περισσότεροι μακροχρόνια άνεργοι είναι ανοικτή, για να ληφθούν οριστικές αποφάσεις, θα πρέπει να εξασφαλιστούν τα απαραίτητα κονδύλια. Ο προϋπολογισμός του ΟΑΕΔ, εξηγεί αρμόδιος παράγοντας του οργανισμού, πλήττεται από τη μείωση των ασφαλιστικών εισφορών που ενεργοποιείται από την 1η Ιουλίου αφού οι κρατήσεις που καταργούνται, στο μεγαλύτερο μέρος τους αφορούσαν χρήματα που κατέληγαν στον ΟΑΕΔ. Ο ΟΑΕΔ θα ενισχυθεί με κεφάλαια από το ΕΣΠΑ, ωστόσο τα χρήματα αυτά θα διατεθούν για τη χρηματοδότηση ενεργητικών πολιτικών (επιδοτήσεις για νέες θέσεις εργασίας) και όχι για τη χορήγηση επιδομάτων ανεργίας σε περισσότερους δικαιούχους.
«Μέρισμα» 60 εκατ.
Προς το παρόν, στους μακροχρόνια ανέργους θα διανεμηθούν περίπου 60 εκατ. ευρώ ως εφάπαξ «μέρισμα». Είναι ένα τμήμα από τα 450 εκατομμύρια ευρώ του κοινωνικού μερίσματος που θα μοιραστούν στο δεύτερο εξάμηνο του 2014 με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις με τις οποίες δίνεται το μέρισμα και στις υπόλοιπες κοινωνικές ομάδες. Η μοναδική διαφορά είναι ότι θα ληφθούν υπόψη τα εισοδήματα του 2013 (σ.σ. μέχρι τις 30 Ιουνίου ολοκληρώνεται η υποβολή των φετινών φορολογικών δηλώσεων, οπότε το υπουργείο Οικονομικών θα έχει πρόσβαση στα στοιχεία).
Πηγή: Καθημερινή