Σημαντική μείωση, άνω των 2 δισ. ευρώ, παρουσίασαν οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα τον περασμένο Ιανουάριο σύμφωνα με εκτιμήσεις στελεχών τραπεζών.
Οπως σημειώνουν, η υποχώρηση οφείλεται κυρίως στις αυξημένες φορολογικές υποχρεώσεις τόσο των νοικοκυριών όσο και των επιχειρήσεων. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Δεκέμβριο οι καταθέσεις ενισχύθηκαν κατά 2 δισ. ευρώ, αύξηση που θεωρείται συγκυριακή. Τον προηγούμενο μήνα το Δημόσιο προχώρησε στην αποπληρωμή οφειλών περίπου 1,2 δισ. ευρώ, οι οποίες συνέβαλαν καθοριστικά στην ενίσχυση των καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα.
Ωστόσο, στο ξεκίνημα του νέου έτους οι πολίτες και οι επιχειρήσεις για να μπορέσουν να ανταποκριθούν στις ιδιαίτερα υψηλές φορολογικές υποχρεώσεις τους κατέφυγαν για ακόμα μια φορά στο απόθεμα των καταθέσεών τους. Μετά τη μείωση του περασμένου Ιανουαρίου οι καταθέσεις επέστρεψαν στο επίπεδο των 160 δισ. ευρώ, πολύ κοντά στο ναδίρ του Ιουνίου του 2012 όταν η διπλή εκλογική αναμέτρηση οδήγησε τις καταθέσεις στα 150,58 δισ. ευρώ (το χαμηλότερο επίπεδο από το 2005). Σύμφωνα με τραπεζικές πηγές οι συνθήκες ρευστότητας έχουν μεν βελτιωθεί αλλά απέχουν πολύ από το σημείο που να μπορούν να χαρακτηριστούν ως ικανοποιητικές. Παρά τη μικρή αύξηση των καταθέσεων κατά περίπου 10 δισ. ευρώ από τα επίπεδα του καλοκαιριού του 2012 οι καταθέσεις του ιδιωτικού τομέα παραμένουν καθηλωμένες, κατά 75 δισ. ευρώ χαμηλότερα, από τα προ κρίσης επίπεδα. Υπενθυμίζεται ότι στο τέλος του 2009 οι καταθέσεις νοικοκυριών - επιχειρήσεων είχαν διαμορφωθεί στα 237,5 δισ. ευρώ.
Οπως εκτιμούν ένα σημαντικό μέρος της ρευστότητας που τη διετία 2011 - 2012 βρέθηκε εκτός τραπεζικού συστήματος για λόγους ασφαλείας εξαιτίας του διάχυτου φόβου για το ενδεχόμενο εξόδου της χώρας μας από την Ευρωζώνη, παραμένει εκτός τραπεζών. Σημειώνουν ότι πολλοί εξακολουθούν να διατηρούν σημαντικά ποσά σε ρευστό -κυρίως σε θυρίδες- καθώς η εμπιστοσύνη δεν έχει ακόμα αποκατασταθεί.
Το «κούρεμα» των καταθέσεων στις κυπριακές τράπεζες έχει αναζωπυρώσει τους φόβους και το ενδεχόμενο ενός εγχώριου «κουρέματος» αποθαρρύνει την επιστροφή καταθέσεων, τουλάχιστον για ποσά άνω των 100.000 ευρώ που δεν καλύπτονται από τη σχετική εγγύηση. Πάντως, τόσο η κυβέρνηση όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος αλλά και αξιωματούχοι της Ε.Ε. έχουν κατ' επανάληψη δηλώσει κατηγορηματικά ότι δεν τίθεται ζήτημα για «κούρεμα» των ελληνικών καταθέσεων. Σημειώνουν ότι οι εγχώριες τράπεζες μετά την ανακεφαλαιοποίηση έχουν ενισχύσει σημαντικά την κεφαλαιακή τους βάση, ενώ υπενθυμίζουν ότι διατηρείται κεφαλαιακό απόθεμα ύψους 10 δισ. ευρώ στο Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας στην περίπτωση που κάποια τράπεζα χρειαστεί πρόσθετη βοήθεια.
Η αύξηση των καταθέσεων αποτελεί κρίσιμο ζήτημα, καθώς αποτελεί προϋπόθεση και για την αποκατάσταση των γραμμών χρηματοδότησης προς επιχειρήσεις και νοικοκυριά. Οπως εκτιμούν οι τράπεζες, για να δούμε ουσιαστική επιστροφή καταθέσεων θα πρέπει να εκλείψουν οι παράγοντες που τροφοδοτούν και συντηρούν την αβεβαιότητα, όπως ο κίνδυνος πολιτικής αστάθειας ή «κουρέματος» των καταθέσεων, και να επιστρέψει η οικονομία σε ανοδική πορεία. Επιπλέον η επιστροφή της οικονομίας σε τροχιά ανάπτυξης όχι μόνο θα εξαλείψει τις εστίες ανησυχίας αλλά θα οδηγήσει στην αύξηση του εισοδήματος και κατ' επέκταση των αποταμιεύσεων.
Υπενθυμίζεται ότι σε πρόσφατη ανάλυσή της η JP Morgan εκτίμησε ότι τα επόμενα χρόνια οι καταθέσεις θα μπορούσαν να αυξηθούν κατά 30 δισ. ευρώ.
Πηγή: Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ
(Γιάννης Παπαδογιάννης)