Σε ιστορικά χαμηλά επίπεδα διαμορφώθηκαν το 2013 τα φέσια στην αγορά, ως μια σαφής ένδειξη της υποχώρησης της κατανάλωσης, αλλά και της αλλαγής των συναλλακτικών ηθών στον κύκλο του εμπορικού κύκλου.
Τα στοιχεία από τον «Τειρεσία» δείχνουν υποχώρηση των ακάλυπτων επιταγών στο τέλος του 2013 λίγο πάνω από το μισό δισεκατομμύριο ευρώ, όταν το 2012 έφτασαν στο 1,3 δισ. ευρώ και στην έναρξη της κρίσης το 2009 άγγιξαν τα 3 δισ. ευρώ.
Η εντυπωσιακή υποχώρηση των ακάλυπτων επιταγών δεν σηματοδοτεί απαραίτητα και τη βελτίωση των συνθηκών στην αγορά. Η πλειονότητα των εμπόρων ή των επαγγελματιών που έχουν ενταχθεί στη μαύρη λίστα του συστήματος «Τειρεσίας», τα χρόνια της κρίσης, έχουν βγει πλέον οριστικά εκτός παιχνιδιού, με τους περισσότερους να έχουν εγκαταλείψει οριστικά την επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή να έχουν πτωχεύσει.
Πηγές από την αγορά, ωστόσο, μεταφράζουν τη μείωση των ακάλυπτων επιταγών ως μια ένδειξη εξυγίανσης του εμπορικού κυκλώματος, με τη μείωση της χρήσης των μεταχρονολογημένων επιταγών, που αποτελούσε άλλωστε μια ιδιάζουσα ελληνική πραγματικότητα. Οπως χαρακτηριστικά σημειώνουν εκπρόσωποι της αγοράς, ουδείς πλέον δέχεται αλόγιστα επιταγές και μια σημαντική μερίδα των συναλλαγών γίνεται «επί τη εμφανίσει». Ετσι, η τάση αυτή δεν σημαίνει τη βελτίωση των συνθηκών ρευστότητας, στον βαθμό που το χρήμα που κυκλοφορεί στην αγορά είναι δυσεύρετο και για λίγους. Η ποιοτική διαφορά είναι όμως ότι, όσοι το έχουν και το κυκλοφορούν είναι πιο αξιόπιστοι και κυρίως είναι αυτοί που έχουν αντέξει στην κρίση.
Την τάση ξεκαθαρίσματος που υπήρξε στην ελληνική αγορά της ανακύκλωσης των πιστώσεων «από χέρι σε χέρι», μέσα από τις μεταχρονολογημένες επιταγές, επιβεβαιώνουν και τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, σύμφωνα με τα οποία οι επιταγές που διακινήθηκαν στην ελληνική αγορά στο τέλος του 2012 -χρονιά για την οποία υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία- περιορίστηκαν στα 229,8 δισ. ευρώ από 455,7 δισ. ευρώ το 2008. Πρόκειται για μείωση στο μισό του όγκου των επιταγών, μια τάση που επιβεβαιώνεται και από τα στοιχεία της εταιρείας ΔΙΑΣ για το 2013, που παρακολουθεί την πορεία των επιταγών, που εκκαθαρίζονται από άλλες τράπεζες - πλην του εκδότη.
Στην Ευρώπη
Τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν είναι παρά σαφής επιβεβαίωση της «αποδυνάμωσης» των επιταγών, ως μέσου συναλλαγής, καθώς το ποσοστό που αντιπροσωπεύουν σε σχέση με τη συνολική αξία των συναλλαγών μειώθηκε το 2012 στο 25,6% από 34,1% το 2008. Θα πρέπει, πάντως, να σημειωθεί ότι πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα ποσοστά στην Ευρωπαϊκή Ενωση και μάλιστα το δεύτερο υψηλότερο, αμέσως μετά την Ιρλανδία, το αντίστοιχο ποσοστό της οποίας είναι 48,7%. Στην τρίτη θέση είναι η Πορτογαλία με μόλις 11,72% και επίσης πτωτική τάση, ενώ σε όλες τις υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. το ποσοστό που αντιπροσωπεύουν οι επιταγές στο σύνολο των συναλλαγών είναι μονοψήφιο.
Εκτονωτικά στην αγορά κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους λειτούργησε και η απόφαση της Τράπεζας της Ελλάδος, να αυξήσει στα 5.000 ευρώ από 1.000 ευρώ που ήταν μέχρι πρόσφατα, το όριο πάνω από το οποίο στερείται, όποιος έχει σφραγισμένες επιταγές, το δικαίωμα έκδοσης μπλοκ επιταγών από τις τράπεζες. Με την ίδια απόφαση περιορίστηκε στο εξάμηνο -από ένα χρόνο- η διάρκεια στέρησης του δικαιώματος έκδοσης επιταγών, μειώνοντας στο μισό τον χρόνο εντός του οποίου μπορεί κάποιος, εφόσον πάντα αποπληρώσει την οφειλή του, να αιτηθεί έκδοσης μπλοκ. Το μέτρο λειτούργησε ως βαλβίδα εκτόνωσης στην αγορά, στον βαθμό που αφορά το 52% των επιταγών που σφραγίζονταν με βάση το παλαιότερο καθεστώς. Σύμφωνα με τα στοιχεία από τον «Τειρεσία», οι επιταγές έως και 5.000 ευρώ, που σφραγίστηκαν στο πρώτο εξάμηνο του έτους, άγγιξαν τα 14.470 τεμάχια, ενώ στα 13.251 ήταν τα «τεμάχια» άνω των 5.000 ευρώ, που σφραγίστηκαν το ίδιο διάστημα. Αυτό σημαίνει ότι οι υπόχρεοι του 52% των επιταγών που σφραγίστηκαν μέσα στο έτος θα μπορούν εφεξής και εφόσον αποπληρώσουν τη σχετική οφειλή, να εκδώσουν μπλοκ επιταγών, αφού φυσικά κριθούν κατάλληλοι από την τράπεζα.
Πηγή: H Kαθημερινή