Βαθμολογία

Κεφαλικό φόρο 10% προτείνει το ΔΝΤ

Στην έκθεσή του για τη δημοσιονομική κατάσταση των χωρών-μελών του (Fiscal Monitor), το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο πρότεινε τρόπους με τους οποίους, ιδιαίτερα οι ανεπτυγμένες χώρες, θα μπορούσαν να μειώσουν το πολύ υψηλό δημόσιο χρέος τους μέσω της φορολογίας.

Οι οικονομολόγοι του Ταμείου προτείνουν διάφορες, κατά βάση προοδευτικές, λύσεις και μία εξόχως ριζοσπαστική: την επιβολή εφάπαξ «κεφαλικού φόρου» ύψους περίπου 10% επί των καθαρών περιουσιακών στοιχείων των πολιτών. Ασφαλώς, πρόκειται περί υπόθεσης εργασίας, διότι σε επίπεδο Ευρωζώνης η επιβολή «κεφαλικού φόρου» θα ισοδυναμούσε με ευθεία μεταφορά πόρων υπέρ των χωρών με το μεγαλύτερο δημόσιο χρέος, προοπτική τελείως απίθανη προς το παρόν.

Σύμφωνα με το ΔΝΤ, το χρέος των ανεπτυγμένων οικονομιών αναμένεται να σταθεροποιηθεί τον ερχόμενο χρόνο, ωστόσο αυτό θα γίνει σε πολύ υψηλό επίπεδο της τάξης του 110% του ΑΕΠ, περίπου 35% πάνω από το επίπεδο του 2007. «Η οξεία επιδείνωση των δημόσιων οικονομικών σε πολλές χώρες έχει αναβιώσει το ενδιαφέρον για έναν "κεφαλικό φόρο", έναν εφάπαξ φόρο στον ιδιωτικό πλούτο, ως εξαιρετικό μέτρο για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας του χρέους», αναφέρεται στην έκθεση του Ταμείου.

Σύμφωνα με τους οικονομολόγους του ΔΝΤ, το ύψος του φόρου που απαιτείται προκειμένου το δημόσιο χρέος των χωρών της Ευρωζώνης να μειωθεί στο 66,4% του ΑΕΠ, όπου βρισκόταν το 2007, από το σημερινό επίπεδο του 92,2% του ΑΕΠ, είναι «περίπου 10% επί νοικοκυριών με θετικό καθαρό πλούτο». Η επιβολή μιας παρόμοιας κεφαλικής εισφοράς δεν αποτελεί καινοτομία, καθώς παρόμοιες λύσεις υιοθετήθηκαν ευρέως στην Ευρώπη μετά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, ενώ υιοθετήθηκαν ξανά από τη Γερμανία και την Ιαπωνία μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Σύμφωνα με τους οικονομολόγους του Ταμείου, το θετικό της πρότασης είναι ότι αν η εισφορά επιβληθεί προτού διαρρεύσει η πρόθεση και αν γίνει πιστευτό ότι πρόκειται για εφάπαξ μέτρο, τότε δεν θα επηρεάσει τη στάση των επενδυτών και των φορολογουμένων.

Ωστόσο, υπάρχουν και άλλες εναλλακτικές λύσεις, όπως η αναδιάρθρωση χρέους και το «ροκάνισμά» του μέσω της αύξησης του πληθωρισμού, αναφέρεται στην έκθεση. Η πρόταση της κεφαλικής εισφοράς καταλαμβάνει χώρο 300 λέξεων σε μια έκθεση 67 σελίδων. Προηγουμένως, το ΔΝΤ προτείνει το δημόσιο χρέος να μειωθεί μέσω διεύρυνσης της φορολογικής βάσης, της αποτελεσματικότερης είσπραξης του ΦΠΑ, της επιπλέον φορολόγησης των πολύ πλουσίων, της αύξησης της φορολογίας ακινήτων και της επιβολής εισφοράς στις τράπεζες.